Với khoảng 60 - 80% ca bệnh từ các tỉnh chuyển đến, trong khi lượng thuốc tồn ở các bệnh viện TP.HCM đến cuối tháng 7 chỉ còn hơn 1.000 lọ (IVIG).
Không còn cách nào khác, các bệnh viện tại TP.HCM đang phải tìm cách "ăn đong" (sử dụng tiết kiệm, điều chỉnh chỉ định, số liều) với số thuốc hiện có, trong khi nguồn cung nếu có cũng rất hạn chế.
Phải điều chỉnh chỉ định
Trong công văn báo cáo Bộ Y tế về tình hình dịch tay chân miệng ở TP.HCM, giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng khẳng định tuy đã chuẩn bị nhưng cơ số thuốc dự trữ dự kiến không còn đủ đáp ứng trước tình hình dịch bệnh diễn biến nhanh. Đặc biệt là việc TP.HCM luôn phải tiếp nhận người bệnh nặng từ các tỉnh chuyển đến (60 - 80% tổng số ca).
Điều này kéo theo số lượng thuốc IVIG sử dụng tăng lên đến xấp xỉ 200 lọ/ngày, trong khi trước đây chỉ từ 80 - 150 lọ/ngày.
"Dự kiến cuối tháng 8-2023 mới có đợt thuốc IVIC nhập khẩu tiếp theo nhưng số lượng hạn chế. Nếu số bệnh nhi nặng vẫn không giảm, chắc chắn từ cuối tháng 7 này TP.HCM có nguy cơ thiếu IVIG", ông Thượng báo cáo.
Bối cảnh này, theo ông Thượng, ngành y tế TP.HCM buộc phải có chính sách điều chỉnh thuốc. Các chuyên gia đã họp bàn và đồng thuận điều chỉnh chỉ định.
Cụ thể, thuốc IVIG được chỉ định liều 1 với nhóm bệnh nhân tay chân miệng độ 2b nhóm 2, độ 3 hoặc độ 4 và liều 2 được chỉ định khi người bệnh chuyển độ nặng hơn hoặc triệu chứng của độ 3 chưa cải thiện. Đây được coi là giải pháp "ăn đong" thuốc bất khả kháng vào lúc này.
Theo khảo sát, những ngày qua các
bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM tiếp nhận rất đông bệnh nhi mắc tay chân miệng. Trong số này có nhiều ca bệnh nặng nhưng thuốc điều trị, hỗ trợ điều trị lại hết hoặc đang dần cạn kiệt.
Ngày 27-7,
Bệnh viện Nhi đồng 2 còn khoảng 400 lọ IVIG. Bác sĩ Nguyễn Đình Quy - trưởng khoa nhiễm - nói vẫn đáp ứng đủ điều trị nhưng chỉ đến giữa tháng 8. Còn thuốc Phenobarbital dạng truyền tĩnh mạch đã hết hơn một năm nay.
Hiện bệnh viện phải dùng thuốc này dạng viên uống hoặc thuốc thay thế. Trong khi đó, số trẻ mắc
bệnh tay chân miệng nhập viện vẫn đang tăng "thẳng đứng", trong đó ca nặng chiếm 20%, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.
Còn Bệnh viện Nhi đồng 1 đã mở thêm một lầu (trên khoa nhiễm - thần kinh) để ứng phó số ca nhập viện tăng nhanh cao.
PGS Phùng Nguyễn Thế Nguyên - trưởng khoa hồi sức nhiễm - cho biết dù số trẻ mắc tay chân miệng nặng phải đặt nội khí quản nhiều nhất hơn 10 năm qua, nhưng hiện khoa chưa nhận được thông báo khi nào có thuốc Phenobarbital dạng truyền tĩnh mạch, chỉ còn Phenobarbital dạng uống. Còn với thuốc IVIG hiện tại có đủ để dùng nhưng cơ số thuốc dự trù dự báo sẽ hết vào cuối tháng 7 này.
Với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, TS Lê Mạnh Hùng - phó giám đốc bệnh viện - cho hay đã mở thêm một khoa nhi (tổng cộng 2 khoa nhi) để đáp ứng số trẻ nhập viện tay chân miệng tăng. Bệnh viện đang cố gắng liên hệ nhiều nguồn để có thuốc điều trị.
Khoa nhiễm - thần kinh Bệnh viện Nhi đồng 1 nơi tiếp nhận nhiều trẻ mắc bệnh tay chân miệng nặng - Ảnh: DUYÊN PHAN
Kiến nghị "chia lửa"
Với thực tế số trẻ mắc tay chân miệng nặng cần đặt nội khí quản nhiều nhất hơn 10 năm qua, PGS Phùng Nguyễn Thế Nguyên nói khoa bắt buộc phải điều chỉnh liều lượng thuốc và rất thận trọng khi chỉ định.
Theo đó, với những trẻ nặng diễn tiến, chỉ định dùng 2 liều, còn đa phần các trẻ sẽ chỉ định 1 liều và theo dõi chặt chẽ. Nếu trẻ diễn tiến không thuận lợi mới dùng liều thứ 2, còn diễn tiến thuận lợi chỉ dùng 1 liều.
"Chúng tôi buộc phải có những phương án để thích ứng với tình hình, nhưng phải luôn theo nguyên tắc là những cháu nào diễn tiến không thuận lợi, cần dùng liều thứ 2 thì chúng tôi vẫn chỉ định cho dùng liều thứ 2", PGS Nguyên chia sẻ.
Trước tình hình cấp bách này, giám đốc Sở Y tế TP.HCM có văn bản khẩn kiến nghị bộ trưởng Bộ Y tế cung ứng
thuốc điều trị bệnh tay chân miệng.
Trong đó, kiến nghị Cục Quản lý dược sớm phê duyệt các đơn hàng nhập khẩu thuốc IVIG nếu có, đồng thời Bộ Y tế sớm có chỉ đạo và giải pháp đảm bảo cung ứng thuốc điều trị tay chân miệng cho các tỉnh phía Nam.
Ngoài ra, giám đốc Sở Y tế TP.HCM còn kiến nghị Bộ Y tế phân công cho các bệnh viện tuyến cuối của một số tỉnh/thành phố có năng lực như Bệnh viện Sản nhi Cà Mau, Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai... "chia lửa" cùng TP.HCM, tiếp nhận điều trị người bệnh của các tỉnh lân cận nhằm đảm bảo các ca bệnh nặng được điều trị sớm và công tác chuyển bệnh được an toàn, hiệu quả.
Số ca mắc, nhập viện, nặng và tử vong vì mắc bệnh tay chân miệng tại TP.HCM Nguồn: Sở Y tế TP.HCM - Tổng hợp: X.MAI - Đồ họa: T.ĐẠT
Nhập khẩu nhưng còn nhỏ giọt
Về nguồn cung thuốc điều trị trên thị trường hiện nay ra sao?
Đại diện Công ty cổ phần Dược phẩm trung ương CPC1 cho biết công ty mới được phê duyệt đơn hàng nhập khẩu thuốc IVIG từ Cục Quản lý dược, đồng thời vừa gửi đơn hàng cho nhà sản xuất ở Ấn Độ để có thể đưa thuốc sớm về.
"Hiện công ty đang chờ thông tin từ nhà sản xuất này, dự kiến khoảng 1 - 2 tuần nữa 3.000 lọ thuốc này sẽ được đưa về Việt Nam", đại diện công ty này nói.
Trong khi đó, theo Cục Quản lý dược, hiện nay có 13 thuốc IVIG được cấp giấy phép đăng ký lưu hành còn hiệu lực tại Việt Nam. Các loại thuốc này được sản xuất tại Hàn Quốc, Ý, Tây Ban Nha, Ấn Độ, Đức, Bỉ, Áo.